سواحل از ابعاد مختلفی بررسی می‏شوند. از نظرجغرافیایی، ساحل منطقه وسیعی از خشکی و دریا است که در آن، عوامل مختلف خشکی و دریا با یکدیگر در تعامل بوده و شرایطی را ایجاد می‏کنند که با هر یک از مناطق خشکی و دریایی متمایز است.

 از نظر مهندسی سواحل، منطقة ساحلی از پشت تلماسه‏ها (در سواحل ماسه‏ای) و یا پرتگاه (در سواحل صخره‏ای) شروع شده و تا منطقه شکست امواج ادامه می‏یابد.

 از دیدگاه حقوقی، اراضی ساحلی منطقه‌ای است که به عرض دو کیلومتر از بالاترین مد دریا در طول ساحل شروع شده و تا عمق 6 متر از پایین ترین تراز جزر در داخل دریا ادامه دارد

منابع زنده:

گیاهان: که در سواحل شمال ایران حدود 340 گونه گیاه علفی یک ساله ، چند ساله ، درختی و درختچه ای شناسایی شده است. مهمترین گیاهان در سواحل جنوب، جنگل های حرا (مانگرو) می باشد که از ویژگی های اکوسیستم سواحل جنوبی ایران است.

جانوران: در آبهای ساحلی جنوب ایران بالغ بر 200 گونه ماهی زیست می کنند که از نظر تنوع و دارا بودن ذخیره پروتئین از غنی ترین ذخایر کشور به شمار می روند. سواحل جنوب زیستگاه و محل مناسبی برای تغذیه و جوجه آوری بسیاری از پرندگان آبزی و کنارآبزی می باشند. همچنین برخی از پستانداران آبزی مهم و در معرض خطر همچون گونه هایی از نهنگ ها، دلفین ها و گاو دریایی نیز در آبهای سواحل جنوب کشور شناسایی شده اند. در دریای خزر نیز حدود 100 گونه ماهی که با اهمیت ترین آنها گونه های خاویاری می باشند و یک گونه پستاندار دریایی (فک خزری) شناسایی گردیده است. دریای خزر محل مناسب و پناهگاه امنی برای بسیاری از انواع مهم پرندگان، خصوصا جهت زمستان گذرانی است و گروه هایی از قبیل مرغابی ها، غازها، قوها و چنگرها از شمال و غرب سیبری و خزر به آنجا مهاجرت می کنند. در مناطق حفاظت شده دریای خزر تعداد ٣١٢ گونه پرنده شناسایی شده است.

منابع غیر زنده: آب، خاک، هوا، اشکال مختلف ساحلی شامل: سواحل شنی- ماسه ای، سواحل سنگی و صخره ای، سواحل گلی.

خور: به توده‌ای نیمه‌محصور از آب‌های ساحلی در مکانی که آب دریا با آب‌های شیرین رقیق (مخلوط) می‌شود، گویند. به بیان دیگر مدخل قیف‌مانند ورودی رودخانه به دریا که بر اثر بالا آمدن سطح دریا یا فرونشینی زمین سیلابی دهانه رودخانه ساخته شده‌باشد.

مصب: به محلورود رود به دریاچه، دریا یا باتلاق در ریگزار، دهانه رود یا مصب گویند. مصب ها محل تلاقی آب های شیرین و آب های شور هستند. یک مصب را به سه قسمت تقسیم می کنند:

1- قسمت فوقانی مصب Estuaries Upper: که سر مصب می باشد و محلی است که آب رودخانه وارد آن می شود . در این قسمت آب تماما شیرین است .

2- قسمت میانی مصبEstuaries Upper Middle : در این محل مخلوطی از آب شیرین و آب شور وجود دارد .

3-قسمت پایینی مصب Estuaries Upper Lower : که انتهای مصب می باشد  و محلی است که به دریا متصل می شود در این قسمت آب تماماً شور است.

دلتا: در نواحی کم شیب که رود قدرت حمل آبرفت ها را ندارد آنها را روی هم انباشته می کند. در محل ورود رودها به دریا، آبرفت ها به شکل مثلث انباشته می شوند که به آن دلتا می گویند.

خلیج: هنگامی که بخشی از آب دریاهاو اقیانوس ها برروی خشکی پیشروی کند به آن خلیج می گویند. خلیج ها معمولاً عمق کمی دارند.

گسترش اقیانوس ها و آب شدن یخچال های طبیعی وتغییرات آب و هوایی و تغییرات بستر دریا

·                     Amirkelayeh Lake; Gilan; 1,230 ha.

·                     Anzali Mordab (Talab) complex; Gilan; 15,000 ha;

·                     Bujagh National Park; Gilan; 3,177 ha;

·                     Deltas of Rud-e-Gaz & Rud-e-Hara; Bandar-e Abbas; 15,000 ha;

·                     Deltas of Rud-e-Shur, Rud-e-Shirin & Rud-e-Mindab; Bandar-e Abbas; 45,000 ha

·                     Gomishan Lagoon; Golestan; 17,700 ha

·                     Govater Bay and Hur-e-Bahu; Baluchestan; 75,000 ha;

·                     Khuran Straits; Bandar-e Abbas; 100,000 ha;

·                     Miankaleh Peninsula, Gorgan Bay & Lapoo-Zaghmarz Ab-bandan;Mazandaran; 100,000 ha;

·                     Shadegan Marshes & mudflats of Khor-al Amaya & Khor Musa.;Khuzestan; 400,000 ha

·                     Sheedvar Island; Hormozgan Province; 870 ha